Nadwaga lub otyłość trapi około 1,5 miliarda osób na świecie. Należą one do grupy zagrożonej wystąpieniem chorób układu krążenia, zaburzeń metabolicznych i stanów zapalnych. Mimo iż nie ma jasności co do powiązań między nadwagą a stanami klinicznymi związanymi z otyłością, wyniki ostatnich badań wskazują, że może mieć ona wpływ na metylację DNA.
Prace prowadzone przez naukowców w ramach finansowanego ze środków UE projektu IHEALTH-T2D pomogły w opracowaniu nowego raportu, który rzuca światło no związek między metylacją DNA a wskaźnikiem masy ciała. Analizy asocjacji genetycznych wskazują, iż zmiany metylacji DNA są raczej wynikiem otyłości, a nie jej przyczyną.
W ramach
badań odkryto, że w wielu tkankach loci metylacji są wzbogacane o funkcjonalne cechy genomiczne. W artykule, opublikowanym niedawno w czasopiśmie »Nature«, opisano, iż markery metylacji pozwoliły zidentyfikować sygnatury ekspresji genów w 38 loci. Te loci wskazują na geny biorące udział w metabolizmie lipidów i lipoprotein, transporcie substratów i szlakach zapalnych. Wyniki badań naświetlają także związek między cukrzycą typu 2 a metylacją DNA, wskazując, iż zaburzenia metylacji są zapowiedzią późniejszego wystąpienia choroby.
W badaniach przetestowano 5387 osób pochodzenia europejskiego i azjatyckiego – czyli populacji, o których wiadomo, że są zagrożone ryzykiem będącym następstwem wysokiego wskaźnika masy ciała i powiązanych z nim chorób metabolicznych. Przeprowadzono ilościową analizę metylacji genomicznego DNA we krwi. Do analiz wybrano krew, ponieważ jest to tkanka aktywna metabolicznie, odgrywająca kluczową rolę zarówno w chorobach zapalnych, jak i sercowo-naczyniowych, które dotykają osoby z wysokim BMI.
Stany zapalne i zaburzenia hormonalne w adipocytach osób otyłych przyczyniają się do insulinooporności i innych konsekwencji metabolicznych. Aby sprawdzić, jak mają się spostrzeżenia poczynione na podstawie krwi do innych ważnych pod względem metabolicznym tkanek, naukowcy porównali poziomy metylacji w 187 loci we krwi, podskórnej i sieciowej tkance tłuszczowej, wątrobie, mięśniach, śledzionie oraz trzustce. Korelacje średnich poziomów metylacji między tkankami w 187 loci kształtowały się na poziomie od średniego do wysokiego.
Po korekcie stwierdzono, że 120 z wysp CpG (regionów DNA, w których nukleotyd guaninowy występuje tuż za cytozynowym) wykazuje spójność kierunkową asocjacji z BMI zarówno w tkance tłuszczowej, jak i we krwi, a w przypadku 91 wysp wykazano asocjację z BMI w tkance tłuszczowej. Jest to dowód na słuszność poglądu, iż poziomy metylacji we krwi są powiązane z wzorcami metylacji w innych tkankach w obrębie badanych wysp CpG.
Wyniki badań dają nowy wgląd w oddziaływanie otyłości na szlaki biologiczne w organizmie człowieka i mogą dać początek nowym strategiom prognozowania cukrzycy typu 2 oraz innych chorób związanych z otyłością, jak również zapobiegania im.
Więcej informacji:
witryna projektu