Na rynku dostępne są tylko cztery grupy leków przeciw ogólnoustrojowym infekcjom grzybiczym, z czego główną rolę odgrywają azole. Europejscy badacze znaleźli lekooporne szczepy grzybów Aspergillus (kropidlaki) oraz Candida (drożdżaki) u około 20 do 30% pacjentów. Jest to poważny problem, jako że klinicyści nie dysponują skutecznymi, alternatywnymi środkami leczniczymi.
Wiodące europejskie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz ośrodki akademickie połączyły siły w ramach projektu
NOFUN (Novel antifungals to treat resistant organisms), aby stworzyć nowatorskie klasy środków przeciwgrzybiczych i zidentyfikować cele lecznicze. Uczestnicy tego konsorcjum już wcześniej zidentyfikowali przeciwgrzybicze cząsteczki skuteczne w walce z wielolekoopornymi patogenami grzybiczymi, m.in. z rodzajów Aspergillus, Candida, Scedosporium, Fusarium i Zygomyces. Natomiast zadaniem tego projektu jest walidacja skuteczności przeciwgrzybiczej, jak również bezpieczeństwa tych związków. Inny aspekt tego badania obejmuje określanie mechanizmu działania leku, aby stworzyć zoptymalizowane serie związków wiodących do badań przedklinicznych.
Podczas pierwszej fazy projektu NOFUN poczyniono wyraźne postępy. Początkowo pracowano nad ulepszeniem metod syntezy cząstki przeciwgrzybiczej i określeniem zależności jej aktywności od struktury. Analizując podstawniki, naukowcy wybrali dwa warianty kluczowych farmakoforów i stworzyli kilka analogów.
Analogi "typu drugiego " wykazywały wyraźnie lepsze działanie przeciwgrzybicze in vitro, nawet w przypadku gatunków Candida, niż analogi "typu pierwszego". Analogi te zostały następnie przetestowane pod kątem biodostępności, jak również klirensu, dając wysoce zachęcające wyniki w przypadku podawania doustnego. Dwa najbardziej obiecujące związki są obecnie ponownie syntetyzowane w skali gramowej do dalszych badań.
Uczestnicy projektu NOFUN poczynili też wyraźne postępy w ustalaniu mechanizmu działania nowo zidentyfikowanego środka przeciwgrzybiczego. Rozpoznali dzięki temu wcześniej nieznane cele lecznicze, które mogą okazać się skuteczne w walce z kropidlakiem popielatym (Aspergillus fumigatus). Obecnie trwa ocena użyteczności tego celu leczniczego.
Powodzenie w odkryciu potencjalnego kandydata na doustny lek przeciwgrzybiczy zapewni klinicystom praktyczną metodę zwalczania lekoopornych infekcji. Komercjalizacja takiego leku nie tylko ocali ludzkie życie, lecz wzmocni również konkurencyjność uczestniczących w projekcie małych i średnich przedsiębiorstw dzięki opatentowaniu go.
poleca:
