Jak zablokować amyloidozę

Amyloidoza dziedziczna to rzadka choroba rodzinna, którą charakteryzują tworzące się w różnych narządach nieprawidłowe złogi białka o nazwie transtyretyna (TTR). Wiadomym jest, że amyloidozę powoduje blisko 100 mutacji w genie ttr. Osoby dotknięte tą chorobą wykazują wczesne i poważne upośledzenie autonomicznego układu nerwowego, a także pogarszanie się wzroku.

TTR to białko tetrameryczne występujące w surowicy i płynie mózgowo-rdzeniowym, które pełni rolę nośnika tyroksyny, hormonu wydzielanego przez tarczycę. Nieprawidłowe zwijanie TTR prowadzi do powstawania nierozpuszczalnych włókien.

Obecne standardowe leczenie dziedzicznej amyloidozy TTR polega na przeszczepie wątroby, choć pewne małe związki także wykazały się działaniem stabilizującym wobec TTR. Konsorcjum finansowanego przez UE projektu FIBRILLATION zaoferowało inne podejście, by zahamować tworzenie się skupisk TTR poprzez wiązanie ochronne określonych nienaturalnych peptydów z monomerami TTR.

Naukowcy przeanalizowali różne segmenty TTR i zademonstrowali ich wydajność w formowaniu włókien amyloidowych. Kluczem w tym procesie była określona część białka znana jako włókno beta F, która zostaje wyeksponowana w formie monomerycznej białka i może prowadzić do gromadzenia się TTR.

Dzięki tej informacji konsorcjum opracowało inhibitory swoiste dla TTR, które przylegają do włókien F i H, gdy TTR jest w formie monomerycznej. Dowiedziono, że inhibitory te zapobiegają nieprawidłowemu zwijaniu i tworzeniu się skupisk TTR in vitro.

Aby przetestować potencjał tego podejścia jako potwierdzonej metody leczenia, naukowcy planują wprowadzić inhibitory do modeli zwierzęcych choroby. Choć na razie strategia FIBRILLATION znajduje się na etapie wstępnym, oferuje obiecującą alternatywę dla istniejących metod leczenia.