Minimalizowanie błędów podziału komórkowego
Liczba chromosomów w komórce reprodukcyjnej danego gatunku musi się zgadzać. Obecność zbyt wielu chromosomów powoduje schorzenia takie jak Zespół Downa, a zbyt mała liczba może prowadzić do powstania nowotworu.
W trakcie podziału komórki chromosomy, będące nośnikami informacji
genetycznej, są odpowiednio segregowane. Centromer, czyli
wyspecjalizowana struktura chromosomu, kieruje zachowaniem chromosomów i
zapewnia prawidłową segregację, kiedy komórka dzieli się na dwie. Z
kolei kinetochor, który jest strukturą białkową, zajmuje miejsce na
centromerze i odgrywa szczególnie ważną rolę w procesie przyczepiania
chromosomów gotowych do podziału do wrzeciona.
Uważa się, że białko CENP-A odróżnia DNA w centromerze od
pozostałego materiału genetycznego zgromadzonego w chromosomie. Właśnie
dobiegły końca badania nad regulacją montowania do chromatyny i
integralnością białka CENP-A oraz nad jego rolą w kinetochorze,
prowadzone w ramach projektu "Mechanisms of CENP-A assembly and
propagation at fission yeast centromeres" (S.P CENP-A) finansowanego ze
środków UE.
Przyglądając się gatunkowi Schizosaccharomyces pombe, naukowcy
przeprowadzili wielkoskalowe proteomiczne i genomiczne badania
przesiewowe do identyfikacji nowych białek CENP-A. Odkryto dwa istotne,
choć wcześniej nieopisane białka Eic1 i Eic2. Analizy biochemiczne
wykazały, że Eic1 wydaje się bezpośrednio wpływać na montowanie CENP-A
wespół z innymi białkami kinetochorowymi. Natomiast Eic2 może pełnić
funkcje niezależne od kinetochoru.
We współpracy z innymi laboratoriami, między innymi z Uniwersytetem
Monachijskim, naukowcy projektu S.P. CENP-A rozpoznali cztery
najbardziej obiecujące czynniki, które wpływają na poziomy organizacji
chromatyny CENP-A. Testy laboratoryjne prowadzone w ostatniej fazie
projektu miały na celu zbadanie mechanizmów cząsteczkowych, mających
wpływ na montowanie do chromatyny i utrzymanie białka CENP-A. W
przyszłości naukowcy planują wykorzystać wiedzę zdobytą w ramach
projektu S.P. CENP-A do zbadania integralności kinetochoru oraz białek
warunkujących integralność.
Podział komórki jest kluczowym elementem reprodukcji, wzrostu i
rozwoju, dlatego przewiduje się, że badania prowadzone w ramach S.P.
CENP-A będą miały duży wpływ na nauki przyrodnicze. Kompleksowa wiedza
na temat mechanizmów cząsteczkowych biorących udział w segregacji
chromosomów może przyczynić się do opracowania terapii interwencyjnych.
opublikowano: 2015-03-24