Związek między hormonami a stanem skóry jest silniejszy, niż mogłoby się wydawać. Wahania hormonalne wpływają nie tylko na samopoczucie, ale także na kondycję cery – szczególnie w okresach takich jak dojrzewanie, ciąża, cykl menstruacyjny, menopauza czy stres. Jednym z najczęściej obserwowanych skutków zaburzeń hormonalnych jest nawracający trądzik, który coraz częściej dotyka również osoby dorosłe, szczególnie kobiety po trzydziestce.
Skóra jest narządem wrażliwym na działanie hormonów. W organizmie rolę regulatorów procesów skórnych pełnią głównie estrogeny, progesteron, kortyzol i androgeny. Każdy z nich oddziałuje na gruczoły łojowe, poziom nawilżenia, elastyczność skóry oraz tempo jej regeneracji. Właśnie dlatego zmiany hormonalne tak często przekładają się na pogorszenie wyglądu cery.
Najbardziej zauważalne skutki braku równowagi hormonalnej to nadmierne przetłuszczanie się skóry, pojawianie się stanów zapalnych, krost, zaskórników oraz zmiany w obrębie brody, żuchwy i szyi. Zazwyczaj są one oporne na działanie typowych kosmetyków pielęgnacyjnych, ponieważ ich źródłem nie są zanieczyszczenia zewnętrzne, lecz procesy wewnętrzne zachodzące w organizmie.
Androgeny to hormony obecne zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Do tej grupy zalicza się m.in. testosteron i jego pochodne. Ich podstawową rolą jest regulacja funkcji rozrodczych i wzrostu mięśni, ale mają również istotny wpływ na pracę gruczołów łojowych.
Zwiększone stężenie androgenów – lub nadwrażliwość skóry na ich działanie – może prowadzić do nadmiernego wydzielania sebum, czyli łoju skórnego. Efektem tego jest zablokowanie ujść gruczołów, rozwój bakterii beztlenowych i tworzenie się stanów zapalnych. Właśnie w taki sposób pojawia się trądzik androgenny, czyli forma trądziku związana bezpośrednio z aktywnością hormonalną.
Ten typ zmian skórnych charakteryzuje się głównie bolesnymi, podskórnymi grudkami zlokalizowanymi na dolnej części twarzy, czasem również na plecach i klatce piersiowej. Co istotne, trądzik androgenny może występować mimo dobrej pielęgnacji i zdrowej diety, ponieważ jego źródło tkwi głębiej – w układzie hormonalnym.
Pojawienie się nagłych, trudnych do wyleczenia zmian skórnych u osoby dorosłej, szczególnie u kobiet po 25. roku życia, powinno być sygnałem do szerszej diagnostyki. Warto wówczas wykonać badania poziomu androgenów, estradiolu, prolaktyny, kortyzolu, a także skonsultować się z dermatologiem lub endokrynologiem.
Niepokojące objawy, które mogą towarzyszyć trądzikowi hormonalnemu, to nieregularne cykle menstruacyjne, nadmierne owłosienie (hirsutyzm), wypadanie włosów z okolic czoła i skroni oraz problemy z wagą. Często są one związane z zespołem policystycznych jajników (PCOS), insulinoopornością lub innymi zaburzeniami endokrynologicznymi.
Skóra dotknięta trądzikiem hormonalnym wymaga szczególnej troski. Choć kluczowe znaczenie ma leczenie przyczynowe (czyli regulacja hormonalna), to odpowiednia pielęgnacja może znacznie złagodzić objawy i przyspieszyć gojenie zmian. Ważne jest, aby unikać agresywnych preparatów wysuszających, które mogą prowadzić do nadreaktywności skóry i wtórnego pogorszenia jej stanu.
Najlepiej sprawdzają się kosmetyki o działaniu przeciwzapalnym i regulującym wydzielanie sebum, ale jednocześnie łagodne dla skóry. Warto szukać składników takich jak kwas azelainowy, niacynamid, cynk czy delikatne kwasy BHA. Równie istotna jest ochrona przeciwsłoneczna – skóra dotknięta trądzikiem hormonalnym ma tendencję do przebarwień pozapalnych, które mogą utrzymywać się miesiącami.
poleca:
