W 2011 roku wystawionych zostało ponad 700 tys. zwolnień lekarskich z tytułu chorób o podłożu psychicznym i liczba ta stale rośnie . Koszty wynikające ze spadku produktywności czy absencji pracowniczej w Unii Europejskiej szacowane są na miliardy euro. W związku ze spowolnieniem gospodarczym coraz więcej mówi się konsekwencjach stresu, zwykle jednak w kontekście kredytobiorców, nie zaś osób zatrudnionych w sektorze bankowym.
Krajowy Sekretariat Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” we współpracy z firmą doradczą NEXTMEN postanowił przedstawić odmienną perspektywę i przeprowadzić dokładne badania w zakresie stresu zawodowego dotykającego pracowników sektora bankowego. Inicjatywa wpisuje się w kampanię informacyjną pn. „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”, prowadzoną w Europie przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), a w Polsce realizowaną przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB).
Kwestie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy postrzegane są zwykle przez pryzmat szkodliwości czynników fizycznych czy też zagrożeń chemicznych lub biologicznych, nie zaś problemów psychologicznych. Tymczasem według wyliczeń EU-OSHA w Unii Europejskiej dwie trzecie traconych dni roboczych to rezultat stresu zawodowego. Jednocześnie jedynie co czwarty pracodawca stosuje procedury pozwalające na minimalizację zagrożeń psychospołecznych i wie, jak im zapobiegać.
W kontekście zagrożenia stresem pracownicy sektora bankowego są jedną z częściej pomijanych grup zawodowych, podczas gdy w obecnej sytuacji ekonomicznej są poddani dodatkowej silnej presji. Kryzys gospodarczy, nacisk na osiąganie coraz większych zysków mimo utrudnień wynikających ze spowolnienia gospodarki, zmiany restukturyzacyjne i własnościowe spowodowały, że w branży finansowej można zaobserwować problem narastania poziomu stresu zawodowego i pogarszania psychospołecznych warunków pracy.
Z inicjatywy Krajowego Sekretariatu Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność”, we współpracy z firmą NEXTMEN z Katowic w 2014 roku przeprowadzone zostały pierwsze badania dotyczące zjawiska stresu zawodowego wśród pracowników sektora bankowego. Wyniki badań pokazały, że znaczna część pracowników korzystała lub zamierzała skorzystać z usług lekarzy oraz psychologów w zakresie radzenie sobie ze skutkami stresu. W marcu 2015 r. przeprowadzono kolejne badania mające na celu określenie społecznych skutków stresu, w tym również kosztów ekonomicznych, zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Otrzymane wyniki obrazują alarmującą, szczególnie na tle krajów Europy Zachodniej sytuację, w której znaczna część zatrudnionych poddana jest nadmiernej presji, obciążona wymaganiami, a przy tym nie zawsze wie, jak sobie z tymi problemami poradzić.
70% pracowników odczuwa stres związany z pracą, co czwarty choruje
Uzyskane przez firmę NEXTMEN dane są alarmujące – 1/3 pracowników ankietowanych pracowników sektora bankowego korzysta ze zwolnień chorobowych z powodu przeciążenia psychicznego. Jeszcze większy odsetek pracowników (50%) odczuwa lęk przed pójściem do pracy, a co czwarty choruje przewlekle i przyczyny dolegliwości wiąże ze stresem zawodowym. Według informacji zebranych przez EU-OSHA, koszty wynikające z absencji, obniżenia produktywności czy różnych dolegliwości o podłożu psychicznym wynoszą w całej Unii ponad 600 mld euro rocznie. Należy jednak zauważyć, że długotrwała ekspozycja na stres może przyczyniać się nie tylko do pogorszenia obecnego stanu psychicznego i fizycznego pracowników, ale także do znacznego wzrostu kosztów społecznych w przyszłości – konsekwencje takiego stanu są bowiem odroczone w czasie i mogą się ujawnić dopiero po latach, obciążając budżet państwa.
Ankietowani pracownicy sektora bankowego zwracali też uwagę na ważny element pogłębiający stres zawodowy, jakim jest brak dialogu pracodawców z pracownikami i ignorowanie niepokojących symptomów. Niedostrzeganie tego problemu przez pracodawców, w konsekwencji obróci się przeciwko firmom. Skutki stresu to m.in. zwiększone prawdopodobieństwo popełniania błędów w wyniku roztargnienia czy kłopotów z koncentracją, niedotrzymywanie terminów wykonania zadań, niska efektywność i kreatywność, brak zaangażowania w wykonywane zadania czy też nadużywanie zwolnień lekarskich. Jak podkreśla prof. Widerszal - Bazyl, psycholog z CIOP-PIB, jest kilka aspektów przyczyniających się do lekceważenia dolegliwości psychicznych. Z jednej strony są one traktowane jako oznaka słabości i w związku z tym wciąż są tematem tabu, z drugiej strony często są uważane za niegroźne, a w konsekwencji osoby z problemami psychicznymi są pozostawione samym sobie. „Frustracja, przemęczenie, brak poczucia stabilności zatrudnienia, w połączeniu z brakiem wsparcia społecznego mogą mieć fatalne konsekwencje, których naprawienie może trwać bardzo długo. Pracodawcy powinni mieć więc świadomość tego, że nadmierne obciążenie psychiczne pracownika w dłuższej perspektywie sprawi, że będzie on pracował gorzej, będzie niechętny zmianom i mało kreatywny”, podsumowuje psycholog.
NSZZ „Solidarność“ również dostrzega problem ignorowania zagrożeń psychospołecznych przez pracodawców, dlatego dąży do wypracowania dialogu pomiędzy zatrudnionymi i pracodawcami oraz zwiększenia nacisku na kwestię profilaktyki i monitorowania zagrożeń psychospołecznych w środowisku zawodowym. Dane zebrane w ramach badań mogą stanowić podstawę do wypracowania mechanizmów zapobiegawczych oraz rekomendacji dla całego sektora w zakresie zarządzania ryzykiem psychospołecznym.
Cel kampanii „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”
Skala i powszechność problemu stresu zawodowego sprawiły, że EU-OSHA podjęła decyzję o tym, że jedna z jej kampanii informacyjnych zostanie poświęcona temu zjawisku. Głównym celem kampanii „Stres w pracy? Nie, dziękuję” jest upowszechnienie wiedzy, że stresem i zagrożeniami psychospołecznymi związanymi z pracą można i trzeba zarządzać tak, jak zarządza się innymi czynnikami zagrażającymi zdrowiu i bezpieczeństwu (np. czynnikami chemicznymi, biologicznymi czy fizycznymi). Kampania zapewnia pracownikom i pracodawcom wsparcie i doradztwo w zakresie zarządzania stresem, a także udostępnia do tego celu praktyczne, przyjazne użytkownikowi narzędzia, dostępne w Internecie. W Polsce kampania jest organizowana przez CIOP-PIB, który jest Krajowym Punktem Centralnym EU-OSHA. W jej ramach organizowane są konferencje, warsztaty, seminaria, pokazy filmowe oraz wystawy fotografii. Zainteresowane firmy mogą bezpłatnie otrzymać materiały informacyjne nt. stresu zawodowego.
Dodatkowe informacje
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) przyczynia się do tego, aby Europa była bezpieczniejszym, zdrowszym i wydajniejszym miejscem pracy. Agencja gromadzi, opracowuje i upowszechnia wiarygodne, zrównoważone i bezstronne informacje na temat bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Ustanowiona przez Unię Europejską w 1996 roku, z siedzibą w Bilbao w Hiszpanii, Agencja skupia przedstawicieli Komisji Europejskiej, rządów państw członkowskich, pracodawców i pracowników, a także czołowych ekspertów w każdym z państw członkowskich UE-28 i poza nią.
Śledź nas na Twitterze @EU_OSHA, Facebook, blogu Agencji lub zaprenumeruj nasz comiesięczny newsletter OSHmail. Możesz również uzyskać regularne informacje z EU-OSHA poprzez RSS feeds.
http://osha.europa.eu
Europejska strona kampanii:
https://www.healthy-workplaces.eu/pl/
Polska edycja kampanii:
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy (www.ciop.pl)
Krajowy Punkt Centralny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy
ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Kontakt:
Wioleta Klimaszewska
focalpoint.pl@ciop.pl
Tel. 48 22 623 36 77
Fax: 48 22 623 36 93
dodane przez AleksandraR
poleca:
