O immunosupresji

Przeszczepianie narządów jest często jedyną metodą leczenia ostatnich stadiów ich niewydolności. Zaawansowane farmakologiczne leczenie immunosupresyjne umożliwia krótkoterminowe przeżycie przeszczepu, lecz długoterminowo wskaźniki przeżycia przeszczepu i pacjenta są niezadowalające.

W ramach obecnej praktyki klinicznej nie zwiększa się już dawki immunosupresantów z czasem, lecz zamiast tego ogranicza ich zastosowanie na wczesnych etapach. Decyzja jest jednak oparta o badania obserwacyjne i praktycznie nie ma danych molekularnych ani immunologicznych.

Aby odpowiedzieć na to zapotrzebowanie, ustanowiono projekt BIO-DRIM, którego celem jest opracowanie strategii spersonalizowania leczenia immunosupresyjnego z zastosowaniem biomarkerów. Konsorcjum proponuje, aby charakteryzować indywidualną odpowiedź immunologiczną każdego pacjenta i monitorować powstawanie tolerancji, aby zminimalizować ryzyko nadmiernej supresji układu odpornościowego. Takie podejście pozwoliłoby podzielić pacjentów po przeszczepie na grupy zależnie od ich zapotrzebowania na leczenie immunosupresyjne, co ograniczyłoby toksyczność wobec przeszczepu, nabyte zakażenia i inne choroby współistniejące, takie jak cukrzyca i zdarzenia sercowo-naczyniowe.

W leczeniu immunosupresyjnego na podstawie biomarkerów wykorzystywane są osiągnięcia wcześniejszych projektów: IOT i RISET, w których wyselekcjonowano szereg obiecujących biomarkerów. Projekt BIO-DRIM jest kontynuacją tych prac i umożliwi wdrożenie tych biomarkerów do praktyki klinicznej.

Aby osiągnąć te cele, zespół badawczy projektu BIO-DRIM przeprowadzi 5 badań klinicznych na ponad 1000 pacjentów po przeszczepie nerki lub wątroby, otrzymujących różne dawki immunosupresantów. Stosowanie zestawu różnych, profesjonalnie zwalidowanych biomarkerów umożliwi ocenę skutków odstawienia leczenia immunosupresyjnego.

Naukowcy prowadzą eksperymenty na myszach, dotyczące ostrego odrzucenia przeszczepu, aby wyjaśnić mechanizmy uzyskiwania korzyści z ograniczonej immunosupresji. W tej części projektu potwierdzono już rolę limfocytów T i oczekuje się, że zostaną zidentyfikowane nowe biomarkery przewlekłego odrzucenia przeszczepu lub tolerancji.

Zastosowanie biomarkerów w personalizacji leczenia immunosupresyjnego jest nowatorskim podejściem. Wstępne dane z badania BIO-DRIM sugerują, że przynajmniej 10% pacjentów po przeszczepie osiągnęłoby długoterminowe korzyści z tej metody, co ograniczyłoby koszty opieki zdrowotnej i zwiększyło skuteczność leczenia.