Czy Europejczycy są zadowoleni z opieki zdrowotnej?

Bycie najlepszym w jakiejś dziedzinie wcale nie oznacza, że nie ma już miejsca na poprawę. Posłużmy się przykładem systemów opieki zdrowotnej w Europie. Zważywszy na fakt, że większość programów krajowych plasuje się w pierwszej 30. Światowego Raportu Zdrowia, można by pomyśleć, że europejscy pacjenci w Europie należą do najbardziej zadowolonych na świecie. Ale czy tak faktycznie jest?

To pytanie było głównym przedmiotem badań przeprowadzonych przez naukowców z projektu QUALICOPC, z których raport opublikowała niedawno Światowa Organizacja Zdrowia. Objęto nimi łącznie około 69 201 pacjentów z 31 krajów europejskich oraz z Australii, Kanady i Nowej Zelandii – wszyscy badani cierpieli na choroby wymagające długofalowego postępowania leczniczego. Poproszono ich o podzielenie się ostatnimi doświadczeniami z lekarzem ogólnym, oceniając zapewnianą opiekę według pięciu kryteriów: dostępność/dyspozycyjność, ciągłość opieki, wszechstronność (czy lekarz zapytał pacjenta o inne schorzenia), zaangażowanie pacjenta oraz komunikacja lekarz-pacjent.

Na podstawie tych danych zespół postawił sobie za cel ustalenie, czy nadal istnieje potencjał poprawy w krajach objętych badaniem. Potencjał ten obliczono mnożąc odsetek negatywnych doświadczeń pacjentów przez średnią wagę dla każdego kraju. Wyniki pogrupowano następnie wg niskiego, średniego i wysokiego potencjału poprawy, po czym przeprowadzono korelacje w parach pomiędzy wynikami poprawy a trzema wymiarami struktury podstawowej opieki zdrowotnej – administracja, warunki ekonomiczne i rozwój siły roboczej.

Wyniki w sposób ogólny wskazały na „relatywnie niski potencjał poprawy dostępności i ciągłości opieki, podczas gdy w wielu krajach wszechstronność wskazywana była jako obszar priorytetowy”. Dla dziewięciu krajów ustalono umiarkowany potencjał poprawy w zakresie zaangażowania pacjenta w proces decyzyjny w trakcie postępowania terapeutycznego. Wszystkie kraje uzyskały dobre wyniki w zakresie komunikacji lekarz-pacjent.

Spośród wszystkich krajów objętych badaniem, osiem miało niski potencjał poprawy we wszystkich punktach, co wskazywało na pozytywne doświadczenia pacjentów. Są to Australia, Belgia, Irlandia, Kanada, Łotwa, Luksemburg, Szwajcaria i Nowa Zelandia. Jednak postrzegany przez pacjentów potencjał poprawy nie odzwierciedlał w pełni ogólnej solidności struktury podstawowej opieki zdrowotnej, zwłaszcza w Szwajcarii i Luksemburgu, gdzie ta ostatnia jest raczej słaba. Poza tym ustalenia poczynione w toku QUALICOPC w znacznym stopniu potwierdzają założenie, że solidniejsza struktura podstawowej opieki zdrowotnej wiąże się z bardziej zindywidualizowanym podejściem do pacjenta.

Nadrzędnym celem QUALICOPC była ocena podstawowej opieki zdrowotnej w Europie na podstawie kryterium jakości, sprawiedliwości i kosztów. W tym celu partnerzy projektu poświęcili cztery lata na gromadzenie informacji na temat różnych warunków i strategii krajowych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej powiązanych z ogólnymi celami systemu opieki zdrowotnej, jakością świadczeń zdrowotnych oraz postrzeganą przez pacjentów jakością podstawowej opieki zdrowotnej.